اگر مدتی با رایانه کار کرده باشید به احتمالا بسیار زیاد عنوان هایی مانند FAT32 و NTFS به گوشتان خورده است. این موارد تنها دو نمونه از فرمت های مختلفی است که کاربران با آنها مواجه می شوند و معمولا در زمان خرید یک هارد درایو جدید و پارتیشین بندی آن و یا حتی در زمان نصب ویندوز باید برای درایوها یکی را انتخاب کنید. معمولا انتخاب فرمت ها از روی دانسته های منطقی انجام نمی شود و کاربران بنا به تجربه یا شنیده های خود این فرمت ها را انتخاب می کنند. اما تفاوت FAT32 و NTFS چیست و کدام یکی بیشتر به کار ما خواهند آمد؟

اجازه بدهید طبق معمول قبل از رسیدن به اصل موضوع کمی درباره جزئیات صحبت کنیم. FAT32 رایج ترین نسخه از سیستم فایلی FAT است که در سال 1977 توسط مایکروسافت معرفی شده است. FAT مخفف عبارت File Allocation Table به معنی تخصیص مکان فایل بوده و در سال 1981 در PC-DOS های کمپانی IBM و سپس در MS-DOS به کار رفته است. فلاپی دیسک ها و هارد درایو ها در دوره DOS همگی از این فرمت به عنوان فرمت استاندارد استفاده می کرده اند و حتی در حال حاضر در ویندوز 8 و ویندوز 10 نیز شاهد حضور FAT هستیم. اما در طرف مقابل NTFS فرمت جدیدتری است که باز هم در سال 1993 توسط مایکروسافت معرفی شده و در ابتدا بخشی از Windows NT و ویندوز 2000 بوده است. NTFS مخفف عبارت New Technology File System به معنی سیستم فایلی تکنولوژی جدید می باشد که تا قبل از عرضه ویندوز XP در سال 2001 فرمت رایجی به حساب نمی آمد اما مایکروسافت در ویندوز 7 و ویندوز 8 فرمت PC های جدید را به صورت پیش فرض به NTFS تغییر داد.

قابلیت خواندن و نوشتن بر روی فرمت FAT32 در DOS، بیشتر سیستم عامل های مایکروسافت تا ویندوز 8 و همچنین Mac OS X و همچنین بسیاری از سیستم عامل های بر پایه یونیکس شامل لینوکس وجود دارد. در طرف مقابل NTFS از ویندوز NT 3.1 به بعد و همچنین Mac OS X 10.3 و بالاتر قابلیت خواندن اطلاعات را اهدا می کند اما برای نوشتن داده ها با این فرمت روی Mac به برنامه های جانبی مانند Paragon NTFS نیاز است.

اما به تفاوت ها بپردازیم. در FAT32 اندازه فایل ها می تواند تا 4 گیگابایت باشد و اندازه هر حجم (Volume) نیز سقف 2 ترابایتی دارد. یعنی اگر بخواهید از فرمت FAT32 استفاده کنید حداکثر اندازه هر پارتیشن شما 2 ترابایت خواهد بود و هر فایل جداگانه نیز نمی تواند حجمی بیشتر از 4 گیگابایت داشته باشد. به این ترتیب کسانی که برای مثال از فایل های ویدئویی با کیفیتی که اندازه آنها گاها تا 30 گیگابایت هم می رسد نمی توانند از درایوهایی با فرمت FAT32 استفاده کنند. در سمت مقابل محدودیت فرمت NTFS به 16 اگزابایت می رسد. هر اگزابایت معادل یک میلیارد گیگابایت است و در نتیجه هنوز تا رسیدن به سقف محدودیت های فرمت NTFS راه بسیار درازی در پیش است. هر پارتیشن نیز می تواند بین 2 تا 4 ترابایت اندازه داشته باشد و برای داشتن پارتیشین های بزرگتر می بایست از سیستم عامل های 64 بیتی و سخت افزار مناسب استفاده کرد. همچنین سرعت نیز یکی دیگر از تفاوت های این دو فرمت می باشد. هارد درایوهای دارای فرمت NTFS در بنچمارک ها عملکرد بهتری از خود نشان داده اند. به علاوه می توان پارامترهای دیگری نظیر تکنولوژی درایو (HDD، SDD، فلش، غیر فلش و …) و همچنین چندپارگی فایل ها (File fragmentation) را هم در نظر داشت. این نکته را هم در نظر داشته باشید که ویندوزهای جدیدتر نمی توانند روی درایوهایی با فرمت FAT32 نصب شوند و تنها می توان از NTFS استفاده کرد.

تا اینجا که رسیدیم بد نیست توضیح کوتاهی هم درباره فرمت exFAT بخوانیم. این فرمت در سال 2006 (باز هم توسط مایکروسافت) معرفی شد و به وسیله بروزرسانی به سیستم عامل های XP و ویستا آمد. هدف اصلی به کار گیری exFAT در فلش درایوها بوده است. محدودیت های FAT32 در exFAT وجود ندارد و در نتیجه می توان فایل های بزرگتر از 4 گیگابایت را هم روی آنها ذخیره کرد. همچنین exFAT انعطاف پذیری بیشتری نسبت به NTFS دارد و کاربران سیستم عامل های Mac IS X نیز می توانند از قابلیت های خواندن و نوشتن این فرمت استفاده کنند. اما در لینوکس برای استفاده از exFAT به نصب کردن نرم افزارهای مخصوص نیاز خواهید داشت. exFAT بهترین گزینه برای فلش درایوهای USB به حساب می آید.

در نهایت می توان گفت اگر قرار است تنها از سیستم عامل ویندوز استفاده کنید NTFS بهترین گزینه برای شماست اما اگر سیستم عامل هایی مانند Mac یا لینوکس هم به کارتان می آیند و مجبورید گاهی به آنها سر بزنید باید به دنبال FAT32 باشید و البته محدودیت آن را نیز در نظر بگیرید.