جنگنده های نسل پنجم، جت هایی هستند که به دلیل سطح مقطع راداری بسیار پایین، مصرف سوخت کمتر به نسبت جت های 4++، آیرودینامیک بالا، قابلیت حمل تسلیحات پیشرفته، سخت افزار و سیستم عامل های اختصاصی، مدارات پیشرفته کامپیوتری و کنترل تماما دیجیتالی توسط کلاه خلبان، یک تهدید واقعی به حساب می آیند. یک جنگنده ی مدرن و نسل 5 را تصور کنید که به سادگی و به صورت کاملا نامرئی می تواند یک دسته ی کامل از جنگنده های دشمن را از فاصله حتی 200 کیلومتری تشخیص داده، روی آنها قفل کرده، شلیک کرده و سپس پیش از برخورد موشک ها به هدف، به سمت پایگاه گردش نماید! تمامی این اتفاق ها در شرایطی روی می دهد که دسته دشمن تا لحظه برخورد موشک قادر به تشخیص حمله نخواهند بود. متاسفانه یا خوشبختانه این جت ها که با قیمت های بسیار بالایی نیز تولید و به فروش می رسند، در آسمان بدون رقیب بوده و به قول یک اصطلاح نظامی “بالاتر از دیگر جنگنده ها در آسمان پرواز می کنند”. در حال حاضر کشورهایی همچون روسیه، چین، ژاپن، اندونزی و کره جنوبی بر روی جنگنده های نسل پنجم بومی خود کار می کنند؛ اما تنها جنگنده F-35 و F-22 هستند که عملیاتی شده و در حال خدمت هستند.

در این میان جنگنده F-22 از معدود جت های تولید ایالات متحده است که فروش آن به هیچ کشوری حتی نزدیک ترین هم پیمانان آمریکا، مجاز نبوده و تنها در اختیار این کشور است. از سوی دیگر، آمریکا بسیاری از اطلاعات F-22 را محرمانه نگاه داشته و دسترسی به آنها امکان پذیر نیست. اطلاعاتی در دست است که چین بارها برای نفوذ به سیستم های آمریکا، با هدف هک و دزدیدن اطلاعات این جنگنده اقدام کرده است که ظاهرا موفقیت آمیز نبوده است. برای مطالعه و آشنایی با جنگنده ی فوق مدرن F-22 می توانید به مطلب نیز مراجعه نمائید. و اما به جنگنده F-35 خواهیم رسید؛ یک جت نسل پنجم که دارای قابلیت عمود پرواز بوده و بر روی ناو های هواپیما بر نیز قابل استفاده است. F-35 Lightning II هواپیمایی پنهان‌کار، تک‌سرنشین و تک‌موتوره است که در وهله اول برای مأموریت‌های هجومی هوابه‌سطح طراحی شده اما توانایی انجام مأموریت‌های شناسایی و دفاع هوایی را نیز دارد. اف۳۵ سه مدل اصلی دارد: اف-۳۵ ای با توان نشست و برخاست متعارف، اف-۳۵ بی با توان برخاست کوتاه و نشست عمودی و اف-۳۵ سی با توان ناونشینی. در تاریخ ۳۱ جولای ۲۰۱۵ اولین اسکادران از جنگنده های اف-۳۵ بی ‍پس از انجام آزمایش‌ها بسیار برای بکارگیری در اختیار سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا قرار گرفت و همچنین در ۲ آگوست ۲۰۱۶ اولین اسکادران از جنگنده های اف ۳۵ ای جهت حضور در میدان نبرد تحویل نیروی هوایی آمریکا شد. F-35 در ابتدای کار مشکلات فراوانی داشت؛ سیستم عامل و نرم افزار آن یک برنامه خیره کننده است اما در برخی موارد بود.

ایالات متحده آمریکا طرح خرید و به‌کارگیری ۲٬۴۵۷ فروند اف-۳۵ را تا سال ۲۰۳۷ و در خدمت نگه داشتن این جنگنده تا سال ۲۰۷۰ میلادی را دارد. این جنگنده مورد استفاده هر سه واحد نظامی ایالات متحده یعنی نیروی هوایی، نیروی دریایی و سپاه تفنگداران قرار خواهد گرفت. اف-۳۵ از قابلیت پنهانکاری (Stealth)بالایی برخوردار است . طراحان این جنگنده از آخرین و پیشرفته ترین روش های برای کاهش بازتاب راداری و کاهش تشعشعات فروسرخ در طراحی اف ۳۵ استفاده کرده اند. توانایی پنهانکاری در کنار آگاهی وضعیتی بالا توانایی دید اول و شلیک اول را برای اف ۳۵ فراهم می آورد. کلاه خلبانی جنگنده اف-۳۵ به عنوان اولین جنگنده ایست از یک نمایشگر بهره می‌برد این نمایشگر اطلاعاتی که قبلاً در نمایشگر هاد وجود داشت را در جلوی دید خلبان نمایش می‌دهد. همچنین تصاویر دید در شب توسط حسگرهای الکترواپتیکی به کلاه خلبان ارسال شده و بر روی آن نمایش داده می‌شود. اف-۳۵ اولین جنگنده در جهان است که از یک نمایشگر یکپارچه در داخل کابین خلبان استفاده می‌کند. این نمایشگر لمسی با رابط کاربری سامانه عامل اف-۳۵ هماهنگ بوده و خلبان توان سفارشی سازی اطلاعات بر روی نمایشگر را دارد. F-35 اولین جنگنده آمریکایی است به صورت عملیاتی از سامانه فرامین صوتی (DVI) استفاده خواهد کرد؛ به عبارت ساده تر، خلبان به وسیله صحبت کردن می تواند برخی فرامین را اجرا نماید.

آیا F-35 برای ایران خطرناک خواهد بود؟

با وجود این توضیحات، احتمالا متوجه خطرات جدی این جنگنده شده اید؛ همانطور که می دانید، موقعیت سیاسی ایران این روزها به گونه ای است که با همسایه های خود بیش از آمریکا و اسرائیل به نقطه قرمز رسیده است؛ کشورهایی مانند عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که در جنگ 8 ساله نیز تنها با حمایت از عراق پرداخته و هیچگاه همسایه ی دوست داشتنی برای ما نبوده اند. F-35 تا کنون به کشورهایی مانند ژاپن و اسرائیل تحویل داده شده اند؛ همچنین استرالیا و ترکیه نیز در سال 2018 جت های خود را تحویل خواهند گرفت. از سوی دیگر انگلستان نیز F-35 های خود را جایگزین هرییر کرده و در نتیجه این جت نسل پنجمی در مدت زمانی کم توازن قدرت در جهان را به نفع هم پیمانان آمریکا تغییر خواهد داد!

در حال حاضر خبری دقیقی از خرید جت های F-35 به دست کشورهای عربی بدست نیامده است؛ اما آیا F-35 های اسرائیل می توانند برای ما خطرساز باشند؟ به دلیل فاصله طولانی اسرائیل با خاک ایران، امکان پرواز جنگنده های آن به خاک ایران وجود ندارد؛ همچنین سوختگیری در بین راه نیز مشکلات خود را به همراه دارد. اما اگر جنگنده های F-35 با قابلیت نشست و برخواست عمودی از یک ناوگان کوچک دریایی قصد حمله به خاک ما را داشته باشند آنگاه چه خواهد شد؟ این در حالی است که به دلیل رادار گریز بودن این جت ها، امکان ردیابی و تحلیل مسیر آنها بسیار دشوار خواهد شد. از سوی دیگر، تقریبا تمامی کشورهای عربی که در همسایگی ایران حضور دارند، مناسبات سیاسی روشن و دوستانه ای را دنبال نمی کنند؛ این کشورها به دلیل ثروت بسیار زیاد و عرضه نفت، به سادگی قادر به تهیه جت های F-35 خواهند بود. در این شرایطی است که نیروی هوایی ایران عموما متکی به جت های رهگیر و نبردهای هوایی، با عناوین F-14 و MIG-29 است؛ در نتیجه تنها راه حل باقی مانده، پدافند هوایی است که البته رشد چشمگیری را در سالهای اخیر بدست آورده ایم. به امید روزی که جنگ بین کشورها برای همیشه از بین رفته و صلحی پایدار را شاهد باشیم.

تحلیل چنین مسئله ی مهمی به طور حتم از توان ما خارج بوده و نیازمند متخصصان این حوزه است؛ توان پدافندی ایران در سالهای اخیر ثابت کرده است که اجازه ورود هیچ پرنده ی مزاحمی را به داخل خاک میهن نخواهد داد.

جنگنده های نسل پنجم، جت هایی هستند که به دلیل سطح مقطع راداری بسیار پایین، مصرف سوخت کمتر به نسبت جت های 4++، آیرودینامیک بالا، قابلیت حمل تسلیحات پیشرفته، سخت افزار و سیستم عامل های اختصاصی، مدارات پیشرفته کامپیوتری و کنترل تماما دیجیتالی توسط کلاه خلبان، یک تهدید واقعی به حساب می آیند. یک جنگنده ی مدرن و نسل 5 را تصور کنید که به سادگی و به صورت کاملا نامرئی می تواند یک دسته ی کامل از جنگنده های دشمن را از فاصله حتی 200 کیلومتری تشخیص داده، روی آنها قفل کرده، شلیک کرده و سپس پیش از برخورد موشک ها به هدف، به سمت پایگاه گردش نماید! تمامی این اتفاق ها در شرایطی روی می دهد که دسته دشمن تا لحظه برخورد موشک قادر به تشخیص حمله نخواهند بود. متاسفانه یا خوشبختانه این جت ها که با قیمت های بسیار بالایی نیز تولید و به فروش می رسند، در آسمان بدون رقیب بوده و به قول یک اصطلاح نظامی “بالاتر از دیگر جنگنده ها در آسمان پرواز می کنند”. در حال حاضر کشورهایی همچون روسیه، چین، ژاپن، اندونزی و کره جنوبی بر روی جنگنده های نسل پنجم بومی خود کار می کنند؛ اما تنها جنگنده F-35 و F-22 هستند که عملیاتی شده و در حال خدمت هستند.

در این میان جنگنده F-22 از معدود جت های تولید ایالات متحده است که فروش آن به هیچ کشوری حتی نزدیک ترین هم پیمانان آمریکا، مجاز نبوده و تنها در اختیار این کشور است. از سوی دیگر، آمریکا بسیاری از اطلاعات F-22 را محرمانه نگاه داشته و دسترسی به آنها امکان پذیر نیست. اطلاعاتی در دست است که چین بارها برای نفوذ به سیستم های آمریکا، با هدف هک و دزدیدن اطلاعات این جنگنده اقدام کرده است که ظاهرا موفقیت آمیز نبوده است. برای مطالعه و آشنایی با جنگنده ی فوق مدرن F-22 می توانید به مطلب نیز مراجعه نمائید. و اما به جنگنده F-35 خواهیم رسید؛ یک جت نسل پنجم که دارای قابلیت عمود پرواز بوده و بر روی ناو های هواپیما بر نیز قابل استفاده است. F-35 Lightning II هواپیمایی پنهان‌کار، تک‌سرنشین و تک‌موتوره است که در وهله اول برای مأموریت‌های هجومی هوابه‌سطح طراحی شده اما توانایی انجام مأموریت‌های شناسایی و دفاع هوایی را نیز دارد. اف۳۵ سه مدل اصلی دارد: اف-۳۵ ای با توان نشست و برخاست متعارف، اف-۳۵ بی با توان برخاست کوتاه و نشست عمودی و اف-۳۵ سی با توان ناونشینی. در تاریخ ۳۱ جولای ۲۰۱۵ اولین اسکادران از جنگنده های اف-۳۵ بی ‍پس از انجام آزمایش‌ها بسیار برای بکارگیری در اختیار سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا قرار گرفت و همچنین در ۲ آگوست ۲۰۱۶ اولین اسکادران از جنگنده های اف ۳۵ ای جهت حضور در میدان نبرد تحویل نیروی هوایی آمریکا شد. F-35 در ابتدای کار مشکلات فراوانی داشت؛ سیستم عامل و نرم افزار آن یک برنامه خیره کننده است اما در برخی موارد بود.

(image)

ایالات متحده آمریکا طرح خرید و به‌کارگیری ۲٬۴۵۷ فروند اف-۳۵ را تا سال ۲۰۳۷ و در خدمت نگه داشتن این جنگنده تا سال ۲۰۷۰ میلادی را دارد. این جنگنده مورد استفاده هر سه واحد نظامی ایالات متحده یعنی نیروی هوایی، نیروی دریایی و سپاه تفنگداران قرار خواهد گرفت. اف-۳۵ از قابلیت پنهانکاری (Stealth)بالایی برخوردار است . طراحان این جنگنده از آخرین و پیشرفته ترین روش های برای کاهش بازتاب راداری و کاهش تشعشعات فروسرخ در طراحی اف ۳۵ استفاده کرده اند. توانایی پنهانکاری در کنار آگاهی وضعیتی بالا توانایی دید اول و شلیک اول را برای اف ۳۵ فراهم می آورد. کلاه خلبانی جنگنده اف-۳۵ به عنوان اولین جنگنده ایست از یک نمایشگر بهره می‌برد این نمایشگر اطلاعاتی که قبلاً در نمایشگر هاد وجود داشت را در جلوی دید خلبان نمایش می‌دهد. همچنین تصاویر دید در شب توسط حسگرهای الکترواپتیکی به کلاه خلبان ارسال شده و بر روی آن نمایش داده می‌شود. اف-۳۵ اولین جنگنده در جهان است که از یک نمایشگر یکپارچه در داخل کابین خلبان استفاده می‌کند. این نمایشگر لمسی با رابط کاربری سامانه عامل اف-۳۵ هماهنگ بوده و خلبان توان سفارشی سازی اطلاعات بر روی نمایشگر را دارد. F-35 اولین جنگنده آمریکایی است به صورت عملیاتی از سامانه فرامین صوتی (DVI) استفاده خواهد کرد؛ به عبارت ساده تر، خلبان به وسیله صحبت کردن می تواند برخی فرامین را اجرا نماید.

آیا F-35 برای ایران خطرناک خواهد بود؟

با وجود این توضیحات، احتمالا متوجه خطرات جدی این جنگنده شده اید؛ همانطور که می دانید، موقعیت سیاسی ایران این روزها به گونه ای است که با همسایه های خود بیش از آمریکا و اسرائیل به نقطه قرمز رسیده است؛ کشورهایی مانند عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که در جنگ 8 ساله نیز تنها با حمایت از عراق پرداخته و هیچگاه همسایه ی دوست داشتنی برای ما نبوده اند. F-35 تا کنون به کشورهایی مانند ژاپن و اسرائیل تحویل داده شده اند؛ همچنین استرالیا و ترکیه نیز در سال 2018 جت های خود را تحویل خواهند گرفت. از سوی دیگر انگلستان نیز F-35 های خود را جایگزین هرییر کرده و در نتیجه این جت نسل پنجمی در مدت زمانی کم توازن قدرت در جهان را به نفع هم پیمانان آمریکا تغییر خواهد داد!

(image)

در حال حاضر خبری دقیقی از خرید جت های F-35 به دست کشورهای عربی بدست نیامده است؛ اما آیا F-35 های اسرائیل می توانند برای ما خطرساز باشند؟ به دلیل فاصله طولانی اسرائیل با خاک ایران، امکان پرواز جنگنده های آن به خاک ایران وجود ندارد؛ همچنین سوختگیری در بین راه نیز مشکلات خود را به همراه دارد. اما اگر جنگنده های F-35 با قابلیت نشست و برخواست عمودی از یک ناوگان کوچک دریایی قصد حمله به خاک ما را داشته باشند آنگاه چه خواهد شد؟ این در حالی است که به دلیل رادار گریز بودن این جت ها، امکان ردیابی و تحلیل مسیر آنها بسیار دشوار خواهد شد. از سوی دیگر، تقریبا تمامی کشورهای عربی که در همسایگی ایران حضور دارند، مناسبات سیاسی روشن و دوستانه ای را دنبال نمی کنند؛ این کشورها به دلیل ثروت بسیار زیاد و عرضه نفت، به سادگی قادر به تهیه جت های F-35 خواهند بود. در این شرایطی است که نیروی هوایی ایران عموما متکی به جت های رهگیر و نبردهای هوایی، با عناوین F-14 و MIG-29 است؛ در نتیجه تنها راه حل باقی مانده، پدافند هوایی است که البته رشد چشمگیری را در سالهای اخیر بدست آورده ایم. به امید روزی که جنگ بین کشورها برای همیشه از بین رفته و صلحی پایدار را شاهد باشیم.

تحلیل چنین مسئله ی مهمی به طور حتم از توان ما خارج بوده و نیازمند متخصصان این حوزه است؛ توان پدافندی ایران در سالهای اخیر ثابت کرده است که اجازه ورود هیچ پرنده ی مزاحمی را به داخل خاک میهن نخواهد داد.