حافظه های سالید،یا همان (Solid State Drive) به استانداردی از حافظه های ذخیره سازی اطلاق می گردد که به منظور جایگزینی با هارد دیسک های سنتی پا به عرصه گذاشت.هر چند که به این زودی ها شاهد حذف هارد دیسک از دنیای سخت افزارها نخواهیم بود،اما درایوهای سالید با قدرت موفق به کنار زدن محدودیت های HDD شده اند.در این میان تنها فاکتور قیمت است که همچنان HDD ها را برتر از SSD ها می کند.در ادامه ضمن معرفی انواع سالید های موجود از نظر طبقه بندی و اینترفیس های ارتباطی،بهترین SSD های بازار را در اختیار شما سروران خواهیم گذاشت.

SSD ها فاقد هر گونه قطعه مکانیکی هستند و دقیقا به همین علت میزان مصرف انرژی در آنها بسیار کمتر از هارد دیسک است.این قابلیت موجبات یک تفاوت شیرین دیگر را نیز پدید می آورد و آن هم چیزی نیست به جز گرمای تولیدی بسیار کمتر.در مرحله دوم سالید ها مقاوم در برابر برخی ضربات فیزیکی و تحمل تکان در حین فعالیت هستند که متاسفانه اکثر هارد دیسک های موجود در بازار به شدت در برابر این موارد آسیب پذیر هستند.اصول تولید SSD بسیار شبیه به فلش درایو های موجود است.استفاده از IC های NAND یا سیلیکون به منظور ذخیره سازی دائمی اطلاعات.جذاب ترین امکانی که در این نوع ذخیره سازی موجود است،دسترسی تصادفی (Random Access) به سلول های حافظه است که بدین ترتیب موجبات کاهش زمان خواندن را فراهم می سازد.بر خلاف هارد دیسک،سالید برای دسترسی به اطلاعات از هد کمک نمی گیرد.سرعت سیلیکون ها یا IC های ترانزیستوری در بارگذاری اطلاعات (نوشتن) بسیار بیشتر از هارد دیسک است.

هر چند که این سرعت در نهایت به پارامترهای دیگری مانند کنترلر،حافظه کش،لیتوگرافی IC ها و نوع معماری نیز مرتبط است.ساختار و موارد تکنیکال این حافظه ها بسیار شبیه به حافظه های رم است.در نتیجه شاهد ذخیره سازهای با مصرف انرژی کمتر،دمای پایین،وزن و ابعاد پایین،سرعت بالا و اطمینان از نظر اتفاقات فیزیکی هستیم.

SSD 2.5 Inch

سالید های ملقب به 2.5 اینچ،مشهورترین و پر استفاده ترین انواع سالید تا کنون هستند.این SSD ها به خوبی در نوت بوک و کامپیوترهای دسکتاپ قادر به فعالیت هستند.خوشبختانه این موضوع در پیشبرد اهداف سالید و فراگیری استفاده از آن بسیار مفید بود.لازم به ذکر است که در هنگام خرید SSD های مذبور برای استفاده در لپ تاپ،از حجم قابل پشتیبانی مطمئن شوید.نوت بوک های گیمینگ تولید شده در سالهای 2014-2015 گاها دارای یک درگاه خالی به منظور اضافه کردن یک عدد سالید 2.5 اینچ هستند.

دلیل دوم محبوبیت این استاندارد از SSD ها،استفاده از اینترفیس SATA III به منظور ارتباط با سیستم بود.فراهم ساختن SATA III برای اکثر مادربردهای امروزی کار چندان سختی نیست.شاید درگاه ساتا مقداری قدیمی به نظر برسد،اما همچنان توانایی های لازم برای یک نقل و انتقال پر سرعت را داراست.SATA III بر روی کاغذ و به طور اسمی قادر به دستیابی سرعت 6 گیگابیت بر ثانیه (6Gb/s) است.SSD های مورد نظر هم اکنون در حجم های بسیار متنوع در دسترس هستند و به عنوان مثال در CES 2016 شاهد تولید اولین سالید 2.5 اینچی جهان با حجم 13 ترابایت بودیم.این حافظه محصول کمپانی ژاپنی Fixstars است و سرعت خواندن آن برابر با 540 MB/s و سرعت نوشتن نیز 520 MB/s است.بهترین سرعتی که در این اینترفیس در دسترس است،550 مگابایت بر ثانیه است که اکثر سالید های امروزی قادر به اجرای این سرعت و یا حداقل نزدیک به آن هستند. سالید های 2.5 اینچی مجهز به اینترفیس ساتا،دارای قیمت های بهتر به نسبت دیگر استانداردها بوده و از همین رو خرید آنها برای افرادی بسیاری امکان پذیر است.MLC NAND پر استفاده ترین لیتوگرافی در بسیاری از سالید ها از جمله مدل های 2.5 اینچی است.(Multi-Level Cell) با استفاده از تکنولوژی چند سطحی،به هر سلول اجازه ذخیره سازی بیت های بیشتری را با حفظ تعداد ترانزیستورها می دهد.این حافظه دارای تلورانس خطایی کمتری به نسبت حافظه های قدیمی هستند.یادتان باشد که درایوهای سالید و به عبارت بهتر IC های مورد استفاده درون آنها،دارای یک عمر تعریف شده هستند پس از اضافه و پاک کردن اطلاعات به طور مداوم در آنها بپرهیزید.

SSD های M.2

این نوع از حافظه در گذشته شهرت چندانی نداشتند،اما هم اکنون به دلیل استفاده گسترده از آنها،نه تنها در دسترس تمام کاربران هستند بلکه به عنوان نسل جدید درایوهای سالید مورد استفاده قرار می گیرند.ابعاد کوچک آنها،این محصولات را برای نوت بوک های بسیار مناسب کرده است.حافظه های M.2 به خودی خود دارای چند مدل هستند.تفاوت اصلی این حافظه ها در رابط حافظه آنها است.درون لپ تاپ ها اسلاتی مشابه از مدت ها پیش مورد استفاده بود.درون این اسلات کارت WI-FI/BT قرار گرفته است و حافظه های M.2 نیز از همان اینترفیس برای برقراری ارتباط استفاده می کنند.به لطف همکاری چیپست های جدید اینتل،استفاده از این نوع از سالید ها بسیار موفقیت آمیز و گسترده شده است.

حافظه های M.2 از باس های PCI و SATA به منظور ارتباط با سیستم استفاده می کنند.به طور حتم می دانید که مدل های PCI قادر به ارائه سرعت بیشتری خواهند بود.درگاه اتصال این حافظه ها در بسیاری از مادربردهای دسکتاپ و لپ تاپ وجود دارد.حافظه هایی که از اینترفیس ساتا 3 استفاده می کنند،به طبع تنها قادر به ارائه سرعتی برابر با 6 گیگابایت بر ثانیه هستند.اما مدل های PCI (بسته به نوع و مدل) دارای سرعت بیشتری هستند.M.2 را می توان به نوعی جایگزین حافظه های m-SATA دانست.به طور عمومی رابط ارائه شده برای ماژول های M.2،از باس PCI-E 3.0 است.یادتان باشد که سالید های M.2 که از اینترفیس PCI-E برخوردار هستند،همان NVME هستند.در حال حاضر اکثر حافظه های M.2 از نسل NVME یا PCI هستند.

لازم به ذکر است که پلتفرم های موجود از AMD،قادر به پشتیبانی از این حافظه ها نیستند.در نتیجه در روزهای گذشته AMD به وسیله رایزنی با تولید کنندگان مادربرد،به نتایج بسیار خوبی رسید.از آنجایی که تنها پلتفرم AM4 قادر به پشتیبانی از این حافظه ها است،تا پایان سال 2016 هیچ کدام از پلتفرم های موجود قادر به پشتیبانی از آنها نیستند.اما به وسیله تغییراتی که در برخی چیپست ها و مادربردها داده شد،در روزهای گذشته شاهد معرفی مادربردهایی با پشتیبانی از حافظه های M.2 بودیم.هر چند که برخی از آنها به وسیله یکی کردن چند باس SATA به دنبال دستیبابی به این سرعت هستند،اما در نهایت می توان از آنها بر روی مدل هایی محدود از AMD نیز بهره گرفت.

SSD های PCI

 و در آخر نیز نوبت به معرفی اینترفیس PCI است.از لحاظ تکنیکال،شباهت های بسیاری با این نوع از حافظه ها و مدل های M.2 PCI وجود دارد.این محصولات از درگاه های مختلف PCI-E به منظور اتصال به سیستم استفاده می کنند.از جمله مهمترین مشتریان این محصولات می توان به سیستم های سرور و ایستگاه کاری اشاره کرد.این حافظه عموما از ترکیب چند حافظه به دست می آیند.شاید بتوان این محصولات سریع ترین خانواده در SSD ها دانست اما بد نیست بدانید که در زمینه قیمت نیز این محصولات دارای همین رتبه هستند.

در نهایت به هنگام خرید یک فاکتور بسیار مهم را مد نظر قرار دهید و آن هم واحد IOPS است.IOPS رابطه مستقیم با سرعت سالید دارد و هدف از ارائه آن نمایش مقدار خواند/نوشتن در یک ثانیه است.